Patiëntenbrochures

Overzicht

Doel van het onderzoek

Op de dienst cardiologie is een elektrocardiogram (ECG) het basisonderzoek bij uitstek.

Het ECG geeft de arts heel wat informatie over de elektrische activiteit van de hartspier.

Andere afwijkingen van de hartspier, zoals een eventuele verdikking, zuurstoftekort, de aan- of afwezigheid van littekens van een doorgemaakt infarct, kunnen ook door dit onderzoek aangetoond worden.

Voorbereiding

Er is geen bijzondere voorbereiding nodig.
De medicatie dient niet gestopt te worden.
Bij sterk behaarde mannen zal de borst minimaal geschoren worden voor het bekomen van een optimaal contact tussen de elektroden en de huid.

Het onderzoek

Met ontbloot bovenlichaam en ontblote ledematen gaat u in ontspannen houding op de onderzoekstafel liggen. Door middel van elektroden op de huid (vier aan de ledematen, zes op de borstkas), wordt de elektrische stroom, aanwezig in de hartspier, in kaart gebracht.

Het onderzoek duurt enkele minuten.

Aandachtspunten

Aan dit onderzoek zijn geen risico's verbonden.
Het onderzoek is volledig pijnloos.

Transthoracale echocardiogram (echo)

Doel van het onderzoek

Een echocardiografie (Echo of TTE) brengt het hart in beeld met behulp van ultrasone geluidsgolven. Het is de meest frequent verrichte niet-invasieve beeldvorming van het hart.

Voorbereiding

De medicatie dient niet gestopt te worden.
U moet niet nuchter zijn.

Het onderzoek

Met ontbloot bovenlichaam gaat u op uw linkerzijde op de onderzoekstafel liggen. In deze houding is het contact van het hart met de borstkas optimaal. Er wordt een gel op de borstkas aangebracht om de geluidsgolven van de echosonde te geleiden.

De echosonde wordt over de borstkas bewogen en zendt ultrasone geluidsgolven uit, die het hart terugkaatst. Een computer vangt de echo van de geluidsgolven op, en verwerkt dit tot een bewegend beeld.

Op de beelden zien we zowel de vorm en structuur van het hart, de pompfunctie van beide kamers, en de functie van de verschillende hartkleppen.
De beelden stellen de arts in staat om zowel aangeboren, als verworven hart-afwijkingen op te sporen.
Het onderzoek duurt ongeveer 30 à 45 minuten.

Aandachtspunten

Het onderzoek is pijnloos.
De ultrageluidsgolven zijn volkomen onschadelijk en daardoor kan het onderzoek verschillende malen herhaald worden.
Dit onderzoek is veilig voor zwangere vrouwen en kinderen.Doel van het onderzoek

<Top>

Transoesofagale echocardiogram (slokdarmecho)

Doel van het onderzoek

Bij een transoesofagale echocardiografie maakt de cardioloog gebruik van een sonde die via de slokdarm tot achter het hart wordt gebracht.
De ultrasone geluidsgolven die worden uitgezonden, gaan door de verschillende weefsels en worden teruggekaatst. De teruggekaatste golven worden door het echocardiografietoestel ontleed en omgezet in beeld.
De slokdarmecho heeft tot voordeel dat de organen die dicht bij de slokdarm liggen, veel beter in beeld worden gebracht. Het hart en de aorta, alsook de kleinere hartstructuren zoals de voorkamers, de grote bloedvaten en de mitralis- en tricuspidalisklep, kunnen bestudeerd worden.

Voorbereiding

U moet nuchter zijn. Normaal gezien zal men trachten dit onderzoek te plannen 's morgens of in de loop van de voormiddag. In dit geval eet en drinkt u voor het laatst de avond van de dag ervoor en nadien blijft u nuchter. Een minimum nuchtere toestand van 4 tot 6 uur voor het onderzoek is vereist. Als u niet nuchter bent, kan het onderzoek niet doorgaan.
De keel wordt lokaal verdoofd door middel van een spray. Deze verdoving zorgt er voor dat het onderzoek niet pijnlijk is. Bij allergie aan verdoving zoals Xylocaïne moet u de arts verwittigd worden.
Als het inbrengen van de sonde moeilijk verloopt, kan dit vergemakkelijkt worden door het toedienen van een dormicum waardoor u een beetje slaperig wordt en de spiertonus verslapt.

Het onderzoek

U gaat op uw linkerzijde op de onderzoekstafel liggen.
De arts brengt de sonde langzaam in via de keel en zal op een bepaald moment vragen om een slikbeweging te maken waardoor hij de sonde kan opschuiven tot in de slokdarm. Dit kan een onaangenaam gevoel geven en soms veroorzaakt dit braakneigingen. Het ademen door de neus en via de buik voorkomt of onderdrukt dit gevoel.
Eens de sonde ter plaatse, maakt de arts vanuit verschillende hoeken de nodige beelden van het hart.
De duur van dit onderzoek varieert van patiënt tot patiënt maar duurt meestal niet langer dan 20 minuten.

Aandachtspunten

Het risico verbonden aan het verrichten van dit onderzoek is bijzonder klein. Soms kan de keel wat gevoelig zijn tot enkele uren na het onderzoek. Het is aangeraden om tenminste nog 1 uur te wachten alvorens iets te drinken of te eten om verslikken te voorkomen.
Indien dormicum toegediend werd, is het mogelijk dat u wat duizelig en minder alert bent, waardoor het gevaarlijk is om een wagen te besturen. Het meebrengen van een begeleider die u naar huis kan brengen is wenselijk.
Een uitermate zeldzame complicatie is de slokdarmperforatie. Teneinde dit risico tot een minimum te herleiden zal men vragen of u in het dagelijkse leven slik-problemen ondervindt en indien dit het geval is, zal er eerst een gastroscopie verricht worden. Het onderzoek is tegenaangewezen bij patiënten die een gekend divertikel van Zenker hebben, een uitstulping van de slokdarm die vaak slikproblemen geeft, alsook bij personen die een tumor van de slokdarm vertonen.

<Top>

Holtermonitoring

Doel van het onderzoek

Een holter is een draagbaar toestel dat gedurende 24 (of 48) uren de elektrische activiteit van het hart registreert terwijl men zijn dagdagelijkse activiteiten uitvoert.
Het is in principe een ECG gedurende 24 (of 48) uren.Het wordt vooral gebruikt voor het opsporen van hartritmestoornissen.

Voorbereiding

Er is geen bijzondere voorbereiding nodig.
De medicatie dient niet gestopt te worden.
Bij sterk behaarde mannen zal de borst minimaal geschoren worden om een optimaal contact tussen de elektroden en de huid te bekomen.

Het onderzoek

Er worden huidelektroden op uw ontbloot bovenlichaam geplaatst. Deze zijn met dunne kabels aan een recorder verbonden. De recorder kan in een tasje aan een riem rond het lichaam gedragen worden. Na het aanbrengen van de holter (ongeveer 15 minuten) mag u terug naar huis waar u uw normale bezigheden hervat. De volgende dag (of 2 dagen later) mag u thuis de elektroden verwijderen en brengt u de recorder terug naar de dienst cardiologie waar hij zal worden uitgelezen. De resultaten zijn na ongeveer een week beschikbaar.

Aandachtspunten

Aan dit onderzoek zijn geen risico's verbonden.
U mag NIET douchen of baden met dit toestel.
Het onderzoek is volledig pijnloos.

<Top>

Fietsproef

Doel van het onderzoek

De inspanningsproef (of fietsproef) is de meest verrichte stresstest en dient in de eerste plaats om belangrijke vernauwingen van de hartslagaders op te sporen.

Voorbereiding

Meestal wordt dit onderzoek verricht voor het opsoren van vernauwingen van de bloedvaten van het hart, waardoor de hartfrequentie en de bloeddruk oplopen. Medicatie die het hartritme vertraagt, dient 48 uur voor het onderzoek gestopt te worden. Alleen dan kan de test met zekerheid een onderliggend probleem van de kransslagaders aantonen.
Het is dus aangewezen om met de cardioloog te overleggen hoe u de medicatie met bètablokkers en calciumantagonisten op verantwoorde wijze kan stoppen. Indien u tijdens het afbouwen of stopzetten van de medicatie problemen zou ondervinden, dient u contact op te nemen met de behandelende huisarts of cardioloog.
Het is raadzaam om kledij te dragen waarin u gemakkelijk kan fietsen.

Het onderzoek

U neemt plaats op een fiets en er worden 4 elektroden op de rug en 6 elektroden op de borstkas aangebracht, alsook een bloeddrukmeter aan de arm.
U begint te fietsen aan een basisbelasting van 50 Watt en dit aan een bepaald tempo. Om de 2 minuten wordt de weerstand verhoogd met 25 Watt en dient u gedurende enkele minuten tot een kwartier een bepaald tempo aan te houden. Het is de bedoeling een zo zwaar mogelijke inspanning te leveren.
Tijdens deze proef wordt de hartfrequentie, de bloeddruk en het elektrocardiogram nauwlettend opgevolgd en worden de symptomen en de klachten nauwkeurig opgemeten.
Er zal steeds getracht worden de hartfrequentie te doen oplopen tot minimum 85% van de theoretische maximale hartfrequentie, omdat vanaf dat niveau de inspanningsproef gevoelig is voor het detecteren van vernauwingen van de kransslagaders.

Aandachtspunten

Het risico van een stresstest is bijzonder klein maar niet onbestaand. Een nauwkeurige monitoring laat in de meeste gevallen toe mogelijke complicaties zoals ritmestoornissen, tijdig en adequaat op te vangen.
Bij klachten tijdens het fietsen, zoals pijn op de borst, dient u onmiddellijk de arts in te lichten.

<Top>

Stress-echocardiogram

Doel van het onderzoek

De meest verrichte stresstest op de dienst cardiologie is de inspanningsproef (fietsproef).
Echter, in sommige gevallen is dit onvoldoende om met zekerheid een vernauwing van de bloedvaten van het hart te kunnen uitsluiten. Alvorens de patiënt door te verwijzen voor een meer invasieve diagnose, nl. de coronarografie, kan een aanvullende stresstest al duidelijkheid bieden.

Het doel van dit onderzoek is om het hart sneller te laten kloppen zodat de hartspier meer zuurstof gaat gebruiken (zoals bij het lopen of fietsen). Als de bloedvaten van het hart vernauwd zijn, ontstaat er zuurstoftekort met een verminderd samentrekken van de hartspier tot gevolg. Dit is te zien bij inspanning van het hart.

De aanvullende stresstest gebeurt door middel van echocardiografie en we onderscheiden twee mogelijkheden, namelijk de inspanningsechocardiografie verricht op de ligfiets en de dobutamine-stressechocardiografie .

Inspanningsechocardiografie

Een inspanningsechocardiografie wordt gebruikt bij patiënten die in de mogelijkheid zijn voldoende lichamelijke inspanningen te leveren zoals fietsen.

Voorbereiding

U moet niet nuchter zijn.
Gezien de reden van het onderzoek verschilt van patiënt tot patiënt, is het nodig om met de cardioloog te bespreken of uw medicatie dient aangepast of gestopt te worden.
Het is raadzaam om kledij te dragen waarin u gemakkelijk kan fietsen.

Het onderzoek

U neemt plaats op een ligfiets die licht gekanteld wordt in linker laterale positie. Er worden elektroden op de borstkas en rug geplaatst waardoor u onder constante ECG-monitoring staat.
De inspanningstest begint bij een lichte inspanning waarbij de belasting progressief wordt opgedreven. Naast het elektrocardiogram wordt er tijdens de inspanning ook een echocardiografie verricht. Zo kan men tijdens het onderzoek vernauwingen van de kransslagaders detecteren.
Dit type van stressechocardiografie wordt ook gebruikt voor het evalueren van bepaalde klepafwijkingen of bepaalde aandoeningen van de hartspier zelf, zoals een verdikte hartspier (hypertrofe cardiomyopathie).
Deze test duurt ongeveer 30 minuten.

Aandachtspunten

Het risico van een stresstest is bijzonder klein maar niet onbestaand. Een nauwkeurige monitoring laat in de meeste gevallen toe mogelijke complicaties zoals ritmestoornissen, tijdig en adequaat op te vangen.
Bij klachten tijdens het fietsen, zoals pijn op de borst, dient u onmiddellijk de arts in te lichten.
Na de test mag u naar huis.

<Top>

Dobutamine-stressechocardiografie

Een dobutamine-stressechocardiografie werd speciaal ontwikkeld voor patiënten die onvoldoende lichamelijke inspanning kunnen leveren (zoals tijdens een fietstest).
Door verminderde lichamelijke inspanningscapaciteit kunnen bepaalde klachten verborgen blijven zoals pijn op de borst. Om deze op te wekken en te kunnen ontdekken, wordt een dobutamine-stressechocardiografie uitgevoerd.

Voorbereiding

Er wordt een korte opname gepland in de dagkliniek (EH19).
Hier zal men 2 kleine katheters in de arm plaatsen. Via de ene katheter wordt het infuus van de dobutamine aangebracht, via de andere katheter kan er, indien nodig voor een betere beeldkwaliteit, een contrastmiddel worden toegediend tijdens de test (Sonoview). Bij allergie voor contrastproducten zal het middel niet worden toegediend en ook bij onstabiele klachten van vernauwingen van de bloedvaten van het hart of bij belangrijk onderliggend longlijden zal het contrastproduct niet worden gebruikt.
Een licht middagmaal mag genuttigd worden waarna u moet nuchter blijven.
De test heeft tot doel de hartfrequentie te doen oplopen en daarom dient medicatie die het hartritme vertraagt, 48 uur voor het onderzoek gestopt te worden. Het is dus aangewezen om met de cardioloog te overleggen hoe u de medicatie met bètablokkers en calciumantagonisten op verantwoorde wijze kan stoppen. Indien u tijdens het afbouwen of stopzetten van de medicatie problemen zou ondervinden, dient u contact op te nemen met de behandelende huisarts of cardioloog.

Het onderzoek

U gaat met ontbloot bovenlichaam op de onderzoekstafel liggen waarbij u onder ECG-monitoring geplaatst wordt door middel van elektroden op de borstkas en rug.
Via een intraveneus infuus wordt dobutamine toegediend aan oplopende dosissen. Door de toediening van dobutamine wordt een lichamelijke inspanning nagebootst waardoor het hart sneller gaat slaan, vergelijkbaar met lichamelijke inspanning.
Deze opgewekte inspanning leidt tot een verhoogde nood aan zuurstof van de hartspier en indien de bloedvaten van het hart een belangrijke vernauwing vertonen, zal dit zich uiten door zuurstofgebrek in uw hartspier. De echobeelden die de cardioloog maakt, tonen dan afwijkende bewegingspatronen waarop het zuurstof-tekort zichtbaar is.
Afwijkingen van de kracht van de hartspier, gedetecteerd met de echocardiografie, treden meestal vlugger op.
De test duurt ongeveer 30 minuten.
Na de test blijft u nog gedurende 1 uur onder toezicht in de dagkliniek.
Deze testen worden meestal verricht in de namiddag zodat u het ziekenhuis kan verlaten rond 16u00.

Aandachtspunten

Zoals bij elke stresstest bestaan ook hier mogelijke bijwerkingen, maar in de medische literatuur wordt deze test bestempeld als veilig en ernstige bijwerkingen zijn dan ook zeldzaam.
Bij klachten tijdens het fietsen, zoals hartkloppingen of pijn op de borst, dient u onmiddellijk de arts in te lichten.

<Top>

Myocardscintigrafie (MIBI)

Doel van het onderzoek

Een myocardscintigrafie onderzoekt de doorbloeding van de hartspier met behulp van een SPECT-scan.
Tekorten in de doorbloeding, meestal veroorzaakt door vernauwingen van de kransslagaders, worden hiermee opgespoord. Tevens laat deze methode toe de ernst van de vernauwingen na te gaan alsook de spierkracht van het hart te onderzoeken.

Een myocardscintigrafie bestaat uit 2 delen: een rustonderzoek - MIBI in rust en een inspanningsonderzoek - MIBI bij inspanning of MIBI met persantine.
Soms worden deze onderzoeken u aangeboden in een dagprotocol: MIBI rust + inspanning of MIBI rust + persantine.

Voorbereiding

Volgende medicatie moet gestopt worden 2 dagen voor het onderzoek en op de dag van het onderzoek zelf:

Bètablokkers

Theophylline

Nitraten

Persantine

Calciumantagonisten

Pijnstillers met coffeïne en paracetamol

De cardioloog of behandelende arts bepaalt welke andere medicijnen tijdelijk niet mogen ingenomen worden, omdat zij de resultaten van het onderzoek kunnen beïnvloeden. Bij klachten na het stoppen van de medicatie, verwittigt u onmiddellijk de cardioloog of behandelende arts.
De laatste 24 uur voor het onderzoek mag u GEEN KOFFIE, THEE, COLA OF CHOCOLADEMELK meer drinken. Ook het eten van chocolade is verboden.
De dag van het onderzoek mag u niet roken.
Meestal dient u nuchter te zijn de dag van het onderzoek.
U moet iets meebrengen om te eten of kan iets nuttigen in de cafetaria.

MIBI in rust

Het onderzoek

U meldt zich nuchter aan op de dienst nucleaire geneeskunde (Radio-Isotopen) alwaar een kleine dosis licht radioactieve vloeistof wordt ingespoten. Om te zorgen dat de radioactieve vloeistof optimaal door de hartspier wordt opgenomen, wordt een uur gewacht voordat de opnames gemaakt worden. Tijdens dit uur moet u iets eten (zonder koffie, thee of chocolade), bv. een boterham met boter en kaas. U kan zelf iets meebrengen van thuis of naar de cafetaria van het ziekenhuis gaan.
Een uur later worden op de dienst nucleaire geneeskunde met de gammacamera opnames van het hart gemaakt. Deze camera meet de straling die wordt uitgezonden door de radioactieve vloeistof. Op de gemaakte foto's kan men zien hoeveel van de radioactieve vloeistof door de hartspier is opgenomen, en op basis daarvan kan de arts bepalen of de kransslagaders het hart van voldoende bloed en zuurstof voorzien.
Een MIBI-rust neemt ongeveer 2 uur in beslag. Gebeurt dit echter in dagprotocol (met inspanning of persantine) dan moet u rekening houden met een tijdsduur van 4 uur.

<Top>

MIBI bij inspanning d.m.v. een fietsproef

Het onderzoek

U meldt zich aan op de dienst cardiologie waar een klassieke fietsproef zal verricht worden.
Op het moment van maximale inspanning wordt een kleine dosis licht radioactieve vloeistof ingespoten, waarna u nog 1 minuut moet doorfietsen. Zoals bij een MIBI in rust mag u nu ook iets gaan eten (zonder koffie, thee of chocolade).
Een uur later worden op de dienst nucleaire geneeskunde met de gammacamera opnames van het hart gemaakt. Deze camera meet de straling die wordt uitgezonden door de radioactieve vloeistof. Op de gemaakte foto's kan men zien hoeveel van de radioactieve vloeistof door de hartspier is opgenomen, en op basis daarvan kan de arts bepalen of de kransslagaders het hart van voldoende bloed en zuurstof voorzien.
Een MIBI-inspanning neemt ongeveer 2 uur in beslag. Gebeurt dit echter in dagprotocol (met rust) dan moet u rekening houden met een tijdsduur van 4 uur.

<Top>

MIBI bij inspanning d.m.v. persantine

Het onderzoek

Indien de patiënt niet in staat is te fietsen, wordt op de dienst nucleaire geneeskunde (Radio-Isotopen) via een infuus een medicijn toegediend onder de vorm van persantine. Deze medicatie verwijdt de kransslagaders en bootst zo een lichamelijke inspanning na.
Ook nu krijgt de patiënt een kleine dosis licht radioactieve vloeistof ingespoten waarna men iets mag eten (maar geen koffie, thee of chocolade).
Nadien worden op de dienst nucleaire geneeskunde de opnames van het hart gemaakt door middel van de gammacamera.

Aandachtspunten

De hoeveelheid radioactieve vloeistof gebruikt tijdens het onderzoek is te vergelijken met de hoeveelheid straling van een gemiddeld röntgenonderzoek (bv. een radiografie van de longen). De dosering is dus bijzonder klein en blijft ruim beneden de door de Wereld Gezondheidsorganisatie gestelde normen. De vloeistof verdwijnt binnen enkele dagen geheel uit het lichaam.
Indien u zwanger bent of borstvoeding geeft is het nodig de arts hierover in te lichten.
Gelieve de arts te vermelden wanneer u aan astma lijdt.
Zoals bij elke stresstest bestaat er een zeker risico maar de frequentie is minimaal. Meer uitleg kan men bij uw behandelende arts of cardioloog bekomen.

<Top>

Cardioversie

Doel van de behandeling

De cardioversie is een procedure waarbij men hartritmestoornissen behandelt door middel van een lichte stroomstoot. Door het geven van een gedoseerde elektrische shock proberen we het normale regelmatige hartritme te herstellen.
Meestal voert men een cardioversie uit in het kader van voorkamerfibrillatie of voorkamerflutter.
De behandeling gebeurt tijdens een 1-dags opname.

Voorbereiding

Gedurende een maand moet u bloedverdunnende medicatie nemen (type Sintrom mitis® of Marcoumar®) om het bloed voldoende te verdunnen, eventuele aanwezige klonters op te lossen, en aldus de behandeling veilig te kunnen uitvoeren. De stollingsfactoren in het bloed moeten regelmatig gecontroleerd worden. De cardioloog zal u hierover de nodige uitleg geven.
U mag 's morgens niet eten of drinken.
De gebruikelijke medicatie mag wel ingenomen worden met een klein slokje water.
Patiënten met diabetes of suikerziekte bepalen de dosis insuline in overleg met de cardioloog of diabetoloog.

De ziekenhuisopname

Op afgesproken dag en uur meldt u zich aan op de dageenheid EH19 (1ste verdieping).

Ter voorbereiding van de cardioversie zal gevraagd worden naar de thuismedicatie en andere gegevens die nodig zijn voor de behandeling.

Volgende onderzoeken worden uitgevoerd:

Een bloedonderzoek om te bepalen of de bloedverdunning voldoende geregeld is om de behandeling te laten doorgaan.
Een elektrocardiogram om het hartritme te controleren.

Een transoesofagale echocardiogram om het hart te controleren op de aanwezigheid van klonters. Dit laatste onderzoek gebeurt op de dienst cardiologie.

De behandeling

Als de resultaten van het bloedonderzoek, het ECG en het echocardiogram bevredigend zijn, wordt u naar de recovery van het operatiekwartier gebracht voor de cardioversie.
Indien u een gebitsprothese draagt, zal men vragen deze uit te doen voor de behandeling.
U wordt onder ECG-monitoring geplaatst zodat het hartritme steeds kan gevolgd worden, en er worden geleidingspads op de borstkas gekleefd die de elektrische golven door het hart sturen en die ervoor zorgen dat u geen brandwonden oploopt.
De anesthesist zal via een infuus in uw arm een lichte dosis narcose toe-dienen, zodat u geen hinder ondervindt van de elektrische shock.
Wanneer u in slaap bent, geeft de cardioloog via de defibrillator een geselecteerde hoeveelheid energie (shock) vrij in het midden van de aangebrachte pads. Het is mogelijk dat meerdere shocks nodig zijn en soms wordt via het infuus extra medicatie toegediend om het hartritme te herstellen.
Wanneer het hartritme terug regelmatig is of wanneer het niet lukt om uw hartritme regelmatig te krijgen, laat de anesthesist u wakker worden (na ± 15 minuten).
Wanneer u wakker bent, wordt u terug naar de EH19 gebracht waar u nog gedurende enkele uren onder ECG-monitoring blijft om uw hartritme te observeren.
Het resultaat van de behandeling wordt u dezelfde dag door de cardioloog meegedeeld en in normale omstandigheden mag u rond 16u00, onder begeleiding, naar huis.

Medicatie

In functie van het resultaat van de behandeling wordt uw huidige medicatie eventueel aangepast.
In elk geval is het levensbelangrijk dat u zowel de ritmemedicatie als de bloedverdunners verder blijft nemen, ook na een succesvolle behandeling.
Zelfs bij een regelmatig ritme kan er immers in de weken na een cardioversie nog klontervorming optreden in het hart. Wanneer u de medicatie voor het hartritme zou onderbreken riskeert u te hervallen.

Aandachtspunten

Complicaties ten gevolge van de anesthesie zijn uiterst zeldzaam omdat het om een erg korte narcoseperiode gaat.
U kan een lichte irritatie/roodheid ervaren op de borstkas ter hoogte van de aangebrachte geleidingspads. Deze klachten verdwijnen na enkele dagen.
Omdat u onder narcose gebracht werd, is het verboden om zelf met de wagen rijden.

<Top>

Interventionele coronaire onderzoeken

Klik op de foto om de brochure te openen.